Een donderglas, ook wel stormglas genoemd, is een weerglas dat het weer voorspelt.
Een donderglas heeft de vorm van een langwerpig glas van zo'n 4 à 6 cm in doorsnede. Aan het glas is een tuit bevestigd, waardoor de latere wijdere modellen lijken op een koffiepot. Het glas is voor twee derde gevuld met water, soms met een kleurstof erin. De voorspellende betekenis hangt samen met de invloed van luchtdruk op het water.
Het donderglas is zover bekend de oudste weervoorspeller. Er is schriftelijk bewijs dat in 1619, vijfentwintig jaar voor het experiment van Torricelli, al donderglazen verkocht werden in de Nederlanden. Het vond waarschijnlijk zijn oorsprong in de zuidelijke Nederlanden in de buur van Luik. Het donderglas, ook wel Stormglas of weerglas genoemd, werkt net als een barometer op drukverschillen. Het werd, ook na de uitvinding van de kwikbarometer, nog veel gebruikt, vooral op schepen; menig VOC-schip voer de wereld rond met een weerglas aan boord. De uitdrukking "gedonder in de glazen" stamt uit die tijd. Ook de uitdrukking "storm in een glas water" zou wel eens betrekking kunnen hebben op het Stormglas. Antieke donderglazen zijn nu zeer zeldzaam en kostbaar. Onze donderglazen worden echter nog op dezelfde ambachtelijke manier vervaardigd en zijn ook nu nog zeer geliefd. Aangevuld met een passende achterwand is het decoratief object in elk interieur.
Werking:
Een Stormglas is een prima weervoorspeller, mits hij in een constante temperatuur hangt. Bij temperatuurschommelingen werkt hij als een thermometer. Het water stijgt in de tuit bij een lage luchtdruk en daalt bij een hoge luchtdruk. Bij een aankomende storm kan het glas zelfs overlopen. Daarom is vaak onder het glas een lekbak geplaatst. Bij een los glas kunt u ook een stuk stof om de bol onderaan het glas strikken om druppelend water op te vangen. Het instrument werkt het best in een gelijkmatig verwarmde ruimte. Hang hem niet in de felle zon of boven een verwarming.
Langzaam stijgen van het water in de tuit: Naderende stom, die mits hij niet van richting verandert, binnen 24 uur kan opsteken.
Snel stijgen van het water: Een storm nadert of is al in de buurt. Mocht hij van richting veranderen dan zal het water weer snel dalen.
Het water loopt uit de tuit: Een plaatselijke storm nadert snel en kan elk moment losbarsten.
Snel dalen van het waterpeil tijdens een storm: De storm is bijna voorbij
Waterstand constant rond het midden van de hals: Mooi bestendig weer
Vulinstructie:
Vul het glas met water (bij voorkeur gedestilleerd (apotheek), of gedemineraliseerd (supermarkt) tot ca 2 cm boven de aanzet van de tuit. Eventueel kleuren met enkele druppels kleurstof die wij te koop hebben, dan wel het eventueel meegeleverde kleurstof. U kunt het glas nu ophangen; het peil van de dan heersende druk zal zich na enige tijd vanzelf instellen. Doordat het water langzaam verdampt zult u af en toe het glas moeten bijvullen.
