Een barometer is een meetinstrument waarmee de luchtdruk gemeten kan worden. De barometer was lange tijd, samen met de regenmeter en de thermometer buiten, ons particuliere weerstation. Vooral weersafhankelijke beroepen zoals vissers en boeren zwoeren erbij. Je kunt erop aflezen of het slim is om de zee op te gaan of dat je de combines kunt bestellen om het graan te dorsen.
De eerste barometer werd ontwikkeld in de 17e eeuw. Evangelista Torricelli (leerling van Galilei Galileo) ontdekte dat door luchtdruk water omhoog gebracht kan worden. Om te experimenteren heeft hij het water vervangen door kwik, aangezien dat kwik veertien maal zwaarder is dan water. (En er een kleinere buis nodig is, om resultaat te boeken). Hij leerde dat de hoogte van de kwikkolom een beetje varieert in samenhang met de weersomstandigheden. Als de kwik in de kolom zakte kwam er regen en storm. Bij stralend weer stond de kwik in de kolom hoog. Torricelli heeft echter geen schaalverdeling aangebracht op de kolom. Het was de Franse natuurkundige René Descartes die een schaalverdeling aan bracht op de kolom. Al vrij snel werd er voor thuisgebruik een barometer ontwikkeld. Sindsdien is het ontwerp nog een aantal keren aangepast tot het huidige ontwerp.
De barometer heeft een buis die een u-vormige bocht maakt onderaan. Daar vinden de schommelingen plaats. Een vlot boven op het kwik wordt door middel van draad en riemschijf met een tegengewicht verbonden. Wanneer het weer veranderd, beweegt het gewicht een wijzer over een wijzerplaat. En wijdt de barometer het juiste weertype aan.
Voor het eerste gebruik dient u de barometer in te stellen op de actuele luchtdruk in uw omgeving. U kunt de actuele waarde vragen bij de meteorologische dienst, de opticien, vinden op het internet (o.a. hier, hier en hier) en op geijkte barometers aan openbare gebouwen. De thermometer en hygrometer zijn al ingesteld.
De barometers die wij verkopen werken door middel van een hefboom-mechaniek. Het systeem bestaat uit een luchtledig gepompt rond metalen doosje, met een geribbelde deksel die door een stalen veer op spanning wordt gehouden. Als de luchtdruk stijgt, dan wordt de deksel iets ingedrukt. Deze beweging wordt via een hefboom-mechaniek overgebracht op een wijzer. Vaak is er een tweede wijzer die je met de hand kunt draaien. Die kun je gebruiken om een eerdere aflezing vast te leggen.
Vanwege de wrijving in het mechaniek is het verstandig om even tegen de barometer te tikken voordat je hem afleest. De wijzer springt dan naar de juiste stand. Je ziet dan meteen ook of de luchtdruk aan het stijgen of aan het dalen is. Want wat is de clou van barometers? Het is niet interessant om te weten of de luchtdruk hoog of laag is, maar of de luchtdruk aan het stijgen of dalen is. Het gaat dus om de trend. Is de luchtdruk aan het stijgen, dan is er beter weer op komst; een dalende luchtdruk voorspelt slecht weer.
